Αναμφίβολα, το eTwinning είναι ο καταλληλότερος χώρος για συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών, μαθητών/μαθητριών, σχολείων, γονέων και τοπικών αρχών. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και στις συνεργασίες Erasmus+ οι εταίροι καλούνται να δηλώσουν στην αίτησή τους, πώς θα χρησιμοποιήσουν το eTwinning.
Η διαδικτυακή πύλη του eTwinning παρέχει το τέλειο περιβάλλον για τον καινοτόμο και διαδραστικό εμπλουτισμό των δραστηριοτήτων του έργου, αφού υποστηρίζεται από την τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνιών για κινητικότητες, καθώς επίσης και από συμπράξεις για την ανταλλαγή μεταξύ σχολείων. Η πύλη μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως μέσο επικοινωνίας με τους εταίρους του έργου, ως ηλεκτρονική τάξη που συνδέει τους μαθητές/μαθήτριες, ως τράπεζα και αποθετήριο υλικού, καθώς επίσης και ως μέσο διάδοσης των αποτελεσμάτων του έργου.
Διασφαλίζει επίσης τη βιωσιμότητά του ακόμη και μετά το επίσημο κλείσιμο. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα έργα Erasmus+, η κοινοπραξία των οποίων αποτελείται από μη επιλέξιμους εταίρους για τη χρήση του eTwinning. Όταν εμφανίζεται μια τέτοια δυσκολία πώς μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε; Θέλουμε πραγματικά αυτού του είδους τα έργα Erasmus+ να συμπεριληφθούν/καταχωρηθούν στο eTwinning;
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών, αντιμετωπίσαμε αυτού του είδους τις δυσκολίες, καθώς οι περισσότεροι από τους εταίρους μας στο έργο Κ201 Erasmus+ Συνεργασία για καινοτομία, στον τομέα της σχολικής εκπαίδευσης, δεν ήταν επιλέξιμοι για χρήση του eTwinning. Το πρόγραμμα Erasmus+ No. 2019-1-PL01-KA201-065726-PRO-LEARN – «Προώθηση της μαθησιακής διαδικασίας και των γνωστικών ικανοτήτων των παιδιών μέσω ολιστικής προσέγγισης και καινοτόμων μεθόδων» ήταν ένα έργο μεγάλης κλίμακας, καθώς συμμετείχαν 6 διαφορετικοί οργανισμοί (2 σχολεία, ΜΚΟ, ΜΜΕ) από 5 χώρες της ΕΕ: την Πολωνία, την Κύπρο, την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Ρουμανία. Στην περίπτωσή μας, δεν ήταν πολύ δύσκολο να καταχωρήσουμε το έργο μας στην πλατφόρμα eTwinning, καθώς δύο από τους εταίρους του έργου ήταν σχολεία.
Η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι οι άλλοι τέσσερις εταίροι δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στην πλατφόρμα ως μη επιλέξιμοι. Ωστόσο, θα μπορούσαν να είχαν την επιλογή να συμμετάσχουν, για παράδειγμα ως επισκέπτες με περιορισμένες δυνατότητες. Προχωρήσαμε στην εγγραφή του έργου μας στην πλατφόρμα του eTwinning, καθώς πιστεύαμε στην ποιότητα και τη σημασία των εργαλείων που θα αναπτύσσονταν. Γνωρίζαμε ότι με βάση τη σύνθεση της κοινοπραξίας (διάφοροι οργανισμοί) και την έμμεση συμμετοχή των μαθητών, η συμμετοχή μας στην πλατφόρμα και η αξιοποίηση της πληθώρας εργαλείων, που περιλαμβάνει, θα ήταν περιορισμένη. Γνωρίζαμε επίσης ότι δεν μπορούσαμε να υποβάλουμε αίτηση για εθνική ή ευρωπαϊκή ετικέτα.
Παρόλα αυτά, αποφασίσαμε να εγγράψουμε και να χρησιμοποιήσουμε την πλατφόρμα eTwinning για τη διάδοση των αποτελεσμάτων του έργου μας, καθώς η κύρια ομάδα-στόχος του έργου μας ήταν οι εκπαιδευτικοί από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και φυσικά οι μαθητές και οι μαθήτριες. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή και ας μάθουμε περισσότερες λεπτομέρειες για το έργο μας.
Το έργο μας «Προώθηση της μαθησιακής διαδικασίας και των γνωστικών ικανοτήτων των παιδιών μέσω ολιστικής προσέγγισης και καινοτόμων μεθόδων – PROLEARN» ανταποκρίνεται στις προτεραιότητες της Στρατηγικής Ευρώπη 2020 στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της νεολαίας και της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και της ολοκλήρωσης της αγοράς εργασίας. Όπως ανέφερε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανακοίνωσή της σχετικά με την αντιμετώπιση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου (COM(2011)18 τελικό), τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης συχνά δεν παρέχουν επαρκή στοχευμένη στήριξη στους μαθητές, για να αντιμετωπίσουν συναισθηματικές, κοινωνικές ή εκπαιδευτικές δυσκολίες και να παραμείνουν στην εκπαίδευση και την κατάρτιση.
Η ανταπόκριση στα διαφορετικά στυλ μάθησης των μαθητών και η παροχή βοήθειας στους εκπαιδευτικούς για την αντιμετώπιση των μεταβλητών αναγκών των ομάδων μαθητών μεικτών ικανοτήτων, εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση για τα σχολεία. Οι εξατομικευμένες και ευέλικτες ρυθμίσεις μάθησης είναι ιδιαίτερα σημαντικές για όσους προτιμούν τη «μάθηση μέσω της πράξης» και παρακινούνται από ενεργές μορφές μάθησης.
Τα βασικά στοιχεία των μαθησιακών μας δεξιοτήτων είναι οι γνωστικές μας ικανότητες, καθώς αυτές συνδέονται με τη μνήμη, τη σκέψη, την προσοχή και την αντίληψη. Μας δίνουν τη δυνατότητα να μάθουμε νέες δεξιότητες, να αποκτήσουμε γνώσεις και να επικοινωνήσουμε με το περιβάλλον, καθώς συνδέονται στενά με τη λήψη, αποθήκευση και επεξεργασία πληροφοριών. Η ακριβής διάγνωση των γνωστικών ικανοτήτων των μαθητών/μαθητριών καθώς και του τρόπου που μαθαίνουν, θα επιτρέψει την προσαρμογή των μεθόδων διδασκαλίας και την ανάπτυξη του ατομικού προγράμματος εκπαιδευτικής υποστήριξης για κάθε παιδί.
Η διδακτική/μαθησιακή διαδρομή που έχει σχεδιαστεί σύμφωνα με τις διαχειριζόμενες γνωστικές ικανότητες και το ατομικό στυλ μάθησης, βοηθά τον κάθε μαθητή/μαθήτρια, να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά στην εκπαιδευτική διαδικασία, να φέρνει καλύτερα αποτελέσματα, να ξεπερνά τις σχολικές αποτυχίες και να ενισχύεται θετικά η αυτοεκτίμηση και η αποτελεσματικότητα του/της.
Το έργο PRO-LEARN είναι η απάντηση για τις ανιχνευόμενες ανάγκες. Στόχος του έργου είναι η προώθηση της ανάπτυξης γνωστικών ικανοτήτων και αποτελεσματικών μαθησιακών δεξιοτήτων των παιδιών. Να ενισχύσουν την εγκεφαλική τους δύναμη και να μεγιστοποιήσουν το γνωστικό δυναμικό αναπτύσσοντας, δοκιμάζοντας και εφαρμόζοντας ένα ολοκληρωμένο μοντέλο υποστήριξης της γνωστικής ανάπτυξης για παιδιά σχολικής ηλικίας (6-14 ετών) με την ενεργό συμμετοχή σχολείων, παιδαγωγικού προσωπικού / εμπειρογνωμόνων και εταίρων του έργου στις συμμετέχουσες χώρες. Τα προτεινόμενα αποτελέσματα θα υποστηρίξουν επίσης τους μαθητές/μαθήτριες με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες να εκπληρώσουν τις εκπαιδευτικές υποχρεώσεις και όχι να εγκαταλείψουν το εκπαιδευτικό σύστημα, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κοινωνικό αποκλεισμό.
Οι στόχοι του έργου είναι:
– η μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου μέσω της επιτάχυνσης της μαθησιακής διαδικασίας
– η αντιμετώπιση της έλλειψης ειδικών στα σχολεία (ψυχολόγοι, παιδαγωγοί)
– η βελτίωση της συμμετοχής των γονέων στις μαθησιακές διαδικασίες των παιδιών τους και στην ανάπτυξη των γνωστικών τους ικανοτήτων
– ο εμπλουτισμός της σπάνιας προσφοράς δωρεάν και χωρίς εμπόδια εργαλείων (συμπεριλαμβανομένων των εργαλείων που βασίζονται στις ΤΠΕ), για τη διάγνωση των γνωστικών διαδικασιών και του προτιμώμενου τρόπου μάθησης των παιδιών ηλικίας 6-14 ετών από μόνα τους και από τους γονείς και τους δασκάλους/εκπαιδευτές τους,
– να εμπλουτίσουν τη σπάνια προσφορά δωρεάν προγραμμάτων κατάρτισης και εκπαιδευτικού υλικού για γονείς, εκπαιδευτικούς, χωρίς τεχνολογικά εμπόδια στη χρήση υπολογιστών, για να υποστηρίξουν τους μαθητές/μαθήτριες στην ανάπτυξη αποτελεσματικών μαθησιακών δεξιοτήτων, χρησιμοποιώντας τους πόρους τους και το πλήρες δυναμικό του εγκεφάλου
Τα καινοτόμα αποτελέσματα του έργου ανταποκρίνονται στις λιγοστές γνώσεις των γονέων σχετικά με την ανάπτυξη των γνωστικών και κοινωνικών δεξιοτήτων από τα παιδιά καθώς επίσης και στη χαμηλή συμμετοχή τους στη μαθησιακή διαδικασία των παιδιών τους. Σύμφωνα με τις τελευταίες ανακαλύψεις της νευροπαιδαγωγικής, οι γονείς επηρεάζουν την εκπαίδευση των παιδιών και έχουν σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη και στα σχολικά επιτεύγματα του παιδιού τους (Menheere &Hooge, 2016). Τα καινοτόμα τελικά προϊόντα απευθύνονται σε μαθητές πρωτοβάθμιας και κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (6-14 ετών), γονείς και εκπαιδευτικούς με στόχο να τους βοηθήσουν να κατανοήσουν τη σημασία της πρώιμης γνωστικής ανάπτυξης και τη σημασία της για την εκπαίδευση. Να κατανοήσουν επίσης τις γνωστικές διαδικασίες των παιδιών (6-14 ετών) και στη συνέχεια να υποστηρίξουν την ανάπτυξή τους, έτσι ώστε να ενισχύσουν την εγκεφαλική τους δύναμη και να μεγιστοποιήσουν το γνωστικό δυναμικό εντός και εκτός του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος.
Το PRO-LEARN είναι ένα έργο μεγάλης κλίμακας. Οι εταίροι αντιπροσωπεύουν διαφορετικές γεωγραφικές και κοινωνικοοικονομικές πραγματικότητες σε ολόκληρη την Ευρώπη με κοινό στόχο την προώθηση της γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών, καθώς και την υποστήριξη των εκπαιδευτικών και την ενσωμάτωση νέων ιδεών/μεθόδων στο εκπαιδευτικό σύστημα. Κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του έργου, η σύμπραξη ανέπτυξε τέσσερα κύρια καινοτόμα αποτελέσματα που είναι διαθέσιμα από τον Σεπτέμβριο του 2022, σε πέντε γλώσσες – Αγγλικά, Ελληνικά, Ιταλικά, Ρουμανικά και Πολωνικά.
O1: PRO-LEARN Kids – Διαγνωστικό εργαλείο γνωστικών διαδικασιών και στυλ μάθησης για παδιά (για παιδιά ηλικίας 6 έως 10 ετών)
– διαδικτυακό, πολυδιάστατο, τυποποιημένο και κανονικοποιημένο εργαλείο για τη διάγνωση γνωστικών ικανοτήτων και διαδικασιών καθώς επίσης και του προτιμώμενου στυλ μάθησης των παιδιών. Το εργαλείο είναι προσβάσιμο στο διαδίκτυο μέσω υπολογιστή, φορητού υπολογιστή ή smartphone, αποτελώντας έτσι ένα εύχρηστο εργαλείο για όσους διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να επωφεληθούν από επαγγελματικές υπηρεσίες. Η έκθεση που δημιουργείται αυτόματα δίνει στα παιδιά, τους γονείς και τους δασκάλους εκτεταμένες γνώσεις σχετικά με την ιδιαιτερότητα των γνωστικών διαδικασιών και των στυλ μάθησης ενός παιδιού, μαζί με προτεινόμενες οδηγίες για το πώς να εργαστεί με ένα παιδί. Ένα εγχειρίδιο που περιέχει μια περιγραφή της διαδικασίας κατασκευής, τις ψυχομετρικές της ιδιότητες και πρακτικές συμβουλές για τον τρόπο χρήσης του τεστ και τα αποτελέσματά του συνοδεύουν το εργαλείο. (https://prolearn-project.eu/diagnosis-of-cognitive-processes/)
O2: PRO-LEARN Teens – Διαγνωστικό εργαλείο γνωστικών διαδικασιών και στυλ μάθησης για παιδιά εφηβικής ηλικίας (για μεγαλύτερα παιδιά ηλικίας 11 έως 14 ετών)
– πολυδιάστατο ηλεκτρονικό εργαλείο σχεδιασμένο για τη διάγνωση του προτιμώμενου τρόπου μάθησης και των γνωστικών διαδικασιών παιδιών και εφήβων σε σχολική ηλικία. Είναι ένα τυποποιημένο εργαλείο που παρασκευάζεται σύμφωνα με την ψυχομετρική προσέγγιση. Το εργαλείο δημιουργεί αυτόματα ατομική ανατροφοδότηση σχετικά με το θέμα του κυρίαρχου στυλ μάθησης και των γνωστικών ικανοτήτων του μαθητή. Με βάση τα αποτελέσματα της διάγνωσης, η παραγόμενη έκθεση περιέχει μια σειρά από υποδείξεις για έναν μαθητή (πώς να μάθει αποτελεσματικά) και για γονείς και δασκάλους (πώς να διδάξει το παιδί αποτελεσματικά και να υποστηρίξει την ανάπτυξή του). Ένα εγχειρίδιο που περιέχει μια περιγραφή της διαδικασίας κατασκευής, τις ψυχομετρικές της ιδιότητες και πρακτικές συμβουλές για τον τρόπο χρήσης του τεστ και τα αποτελέσματά του συνοδεύουν το εργαλείο. (https://prolearn-project.eu/diagnosis-of-learning-styles-cognitive-processes/) Και τα δύο εργαλεία (PRO-LEARN Kids και PRO-LEARN Teens) επιτρέπουν τη δημιουργία μιας ομαδικής αναφοράς για έναν δάσκαλο με προτάσεις για το έργο του, προσαρμοσμένες σε μια συγκεκριμένη ομάδα μαθητών. Και τα δύο εργαλεία επιταχύνουν τη μαθησιακή διαδικασία και επιτρέπουν στους μαθητές να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά . Βοηθούν επίσης στο να ξεπεραστούν οι σχολικές αποτυχίες και επηρεάζουν θετικά την αυτοεκτίμηση και την αποτελεσματικότητα των παιδιών και των νέων.
O3: Εργαλειοθήκη κατάρτισης για εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές που διατίθεται σε μορφή ηλεκτρονικής μάθησης και περιλαμβάνει 10 διαδικτυακές, βραχυπρόθεσμες εκπαιδεύσεις (1-3 ώρες).
Είναι σε μορφή πολυμέσων που επικεντρώνονται στις τελευταίες ανακαλύψεις της νευροπαιδαγωγικής (στυλ μάθησης, τρόπος διδασκαλίας των παιδιών, πολυαισθητηριακή διδασκαλία κ.λπ.). Παρέχει στους/στις εκπαιδευτικούς γνώσεις σχετικά με τον τρόπο προσαρμογής της υποστήριξης στους μαθητές ξεχωριστά, πώς να διαμορφώνουν τη διδακτική μεθοδολογία σύμφωνα με τις ανάγκες των μαθητών, πώς να χρησιμοποιούν τις μεθόδους διδασκαλίας που συνάδουν με το γνωστικό δυναμικό των μαθητών/μαθητριών και πώς να εμπλέξουν τους γονείς στις μαθησιακές διαδικασίες των παιδιών τους. (https://prolearn-project.eu/for-teachers/)
O4: Εκπαιδευτικά Παιχνίδια & Ασκήσεις για μαθητές/μαθήτριες με στόχο την ανάπτυξη γνωστικών λειτουργιών και την υποστήριξή τους στην ανάπτυξη αποτελεσματικών μαθησιακών δεξιοτήτων και αξιοποίησης των πόρων και του πλήρους εγκεφαλικού δυναμικού. Αποτελούνται από ένα μοναδικό on-line σύνολο σύντομων ασκήσεων για την υποστήριξη/ ανάπτυξη γνωστικών διαδικασιών αποτελεσματικής μάθησης αλλά και ασκήσεων που αναπτύσσουν διάφορες τεχνικές και μεθόδους μάθησης. Οι ασκήσεις χωρίζονται σε τρεις ηλικιακές ομάδες: 6-8, 8-10 και 11-14 ετών. Τα εκπαιδευτικά παιχνίδια και οι εργασίες είναι διαθέσιμα με τη μορφή διαδικτυακών πόρων για τους μαθητές/μαθήτριες (https://exercises.prolearn-project.eu/)
Εμείς, προσωπικά, πιστεύουμε ότι τα έργα που στοχεύουν στην ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων (όπου οι εταίροι δεν είναι σχολεία) έχουν πράγματι μια θέση στο eTwinning και θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος ώστε να μπορούν να καταχωρούνται στην πλατφόρμα. Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές/μαθήτριες που συμμετέχουν στο eTwinning έχουν πολλά να κερδίσουν από τέτοια έργα Erasmus+.
Η δημοσίευση των αποτελεσμάτων και των τελικών προϊόντων, όπως και η διάδοση των έργων αυτών (που έχουν ευρωπαϊκή εμβέλεια με πλούσια συλλογή υλικού) στην πλατφόρμα του eTwinning θα πρέπει να είναι προσβάσιμα σε όλους. Με αυτόν τον τρόπο μετά την ολοκλήρωση της συγχρηματοδότησης του έργου Erasmus+ KA2, θα μπορούμε να διατηρούμε επαφή με τους υπάρχοντες εταίρους του έργου μέσω της Δικτυακής Πύλης του eTwinning και θα προσελκύσουμε νέα σχολεία που ενδιαφέρονται για το έργο. Εκτός αυτού, είναι μια καλή ευκαιρία ώστε οι εταίροι να γίνουν μέντορες για αρχάριους και σχολεία χωρίς εμπειρία, και να τους επιτρέψουν μια ευκολότερη είσοδο στον κόσμο της διεθνούς συνεργασίας.
*Όλα τα τελικά προϊόντα δημοσιεύονται online και δωρεάν. Αυτός είναι ο σύνδεσμος προς τον Twinspace μας για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο, τις δραστηριότητες και τα αποτελέσματά μας: https://twinspace.etwinning.net/104092/pages/page/840406
Γεώργιος Κωνσταντίνου, Διευθυντής στο Δημοτικό Σχολείο Αγίας Νάπας – Αντώνη Τσόκκου, Κύπρος. Βραβευμένoς e-Twinner και πρεσβευτής eTwinning στην ΚΥΠΡΟ
Βαλέρικα Μιτίτελου, δασκάλα δημοτικού σχολείου στο σχολείο Elena Doamna, Tecuci, Ρουμανία. Βραβευμένη e-Twinner και πρέσβειρα e-Twinning στη Ρουμανία
Στέλλα Τιμοθέου, δασκάλα δημοτικού σχολείου στο Δημοτικό Σχολείο Αγίας Νάπας – Αντώνη Τσόκκου, Κύπρος
